قوّامیّت مردان بر زنان در خانواده

نویسنده

  • سیّد ابراهیم سجادی
چکیده مقاله:

 بررسى و نقد نظرات گوناگون درباره قوّامیّت مردان بر زنان در خانواده از دیدگاه قرآن است. در میان آشفتگى‌هاى حاکم بر روابط زن و مرد، قرآن از تساوى زن و مرد در حقوق و کسب ارزشها سخن گفته و از تفاوت ارزشهاى موهبتى نام مى‌برد که تکیه‌گاه قوّامیّت مرد به حساب مى‌آید که باید با تعامل عادلانه و دوستانه از استوارى شخصیت زن حراست کند. نقش آفرینى‌هاى زیباى زن در طول تاریخ با بى‌عدالتى‌هاى مرد رو به رو بوده است. همین بى‌عدالتى‌ها جریان فمینیستى را پدید آورد که صدمه شدیدترى را متوجه زن ساخت، قضاوت فیلسوفان و کتاب مقدس نیز در این رابطه منفى بوده است. در این میان رابطه زن و مرد مسلمان نیز محکوم به افراط، تفریط و تحیر مى‌باشد، گفته‌هاى دانشمندان مسلمان، بس پریشان مى‌نماید. شمارى از آنها مرد سالارى را تأیید نموده‌اند و برخى شعار فمینیستى سر داده‌اند. هر چند ارزشهاى موهبتى - که سازنده جنسیّت است - به صورت متفاوت در زن و مرد وجود دارد و تأمین کننده مصالح زندگى خانوادگى مى‌باشد و حرکت بر طبق آنها، هر کدام را براى دیگرى دوست داشتنى‌تر مى‌نمایاند، امّا، این تفاوت، تفاوت در ارزشها را در پى نمى‌آورد. تساوى لیاقتها و ارزشها تساوى حقوق را برقرار مى‌کند و تفاوت ارزشهاى موهبتى اساس قوّامیّت مرد - استوارى نه زورگویى - را تشکیل مى‌دهد زیرا قوّامیّت با شاخص‌هایى چون رعایت عدالت، معروف و برخورد دوستانه و دلسوزانه قابل تعریف مى‌باشد. از سوى دیگر، استوارى زن با رعایت حقوق او و دعوت و تشویق به تکالیف دینى صورت مى‌گیرد که واژه »معروف« بدان اشاره دارد، علاقه زن به تجمّل و خودآرایى، کم میلى او به مسایل جنسى و بى‌توجهى به تکالیف حقوقى خود، از جمله موارد معروف و منکرى است که کنترل آن بر عهده مرد است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

قوامیت مردان بر زنان، دامنه و آثار حقوقی آن

چکیده موضوع این نوشتار « قوّامیّت مردان بر زنان ، دامنه و آثار حقوقی آن» است که با محور قرار دادن قوّامیّت و سرپرستی مرد بر نهاد خانواده (طبق ماده 1105 قانون مدنی) به دنبال تحلیل مبانی فقهی و حقوقی آن و مشخص کردن دامنه و آثار حقوقی قوّامیت مردان است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش کیفی- کتابخانه ای، با سیر در کتب فقهی و حقوقی و مصاحبه با مراجع عظام و صاحب نظران فقهی و حقوقی برای تحلیل تبیینی م...

15 صفحه اول

قلمرو قوامیت مرد؛ خانواده یا اجتماع

در بحث مشارکت اجتماعی زنان برای جواز یا محدود کردن این مشارکت، به ادله‌ای که قوامیت مرد را بیان می‌کند، استدلال می‌شود که دراین‌میان آیة قوامون و آیة درجه از اهمیت بیشتری برخوردارند. این پژوهش با بررسی این ادله می‌کوشد به این پرسش پاسخ گوید که آیا می‌توان قوامیت را به عنوان دلیلی عام در مباحث اجتماعی زنان اثبات کرد. برای پاسخ به این پژوهش پس از گزارشی از آرای مختلف دربارة قلمرو قوامیت، ادلة موا...

متن کامل

بررسی ماهیت فقهی قوامیت مردان بر زنان در فقه مذاهب اربعه

چکیده خداوند فطرت انسان را به صورت زوج خلق کرده است و تکامل دهنده انسان را از نفس خود وی آفریده است (و خلق منها زوجها؛ نساء / 1). چون انسان موجودی اجتماعی است؛ قرآن کریم در آیات فراوانی دستورات کامل و جامعی را برای نظام خانواد? مسلمان قرار داده است. در ضمن این دستورات _ چون هر اجتماعی به رهبر و مسئولی نیازمند است_ مرد را سرپرست خانواده قرار داده است، که در قرآن در آیه 34 سور? نساء با عبارت «ال...

15 صفحه اول

قلمرو قوامیت مرد؛ خانواده یا اجتماع

در بحث مشارکت اجتماعی زنان برای جواز یا محدود کردن این مشارکت، به ادله ای که قوامیت مرد را بیان می کند، استدلال می شود که دراین میان آیه قوامون و آیه درجه از اهمیت بیشتری برخوردارند. این پژوهش با بررسی این ادله می کوشد به این پرسش پاسخ گوید که آیا می توان قوامیت را به عنوان دلیلی عام در مباحث اجتماعی زنان اثبات کرد. برای پاسخ به این پژوهش پس از گزارشی از آرای مختلف درباره قلمرو قوامیت، ادله موا...

متن کامل

تحلیل جامعه‌شناختی تأثیر بی نظمی در خانواده بر خشونت خانگی زنان علیه مردان

خشونت خانوادگی یکی از آسیب­ های مهم اجتماعی است که با وجود پیشرفت فکری و فرهنگی همچنان در جامعه خودنمایی می‌کند. در بین انواع خشونت­ های خانگی به خشونت زنان علیه مردان کمتر توجه شده است. هدف تحقیق حاضر تحلیل جامعه‌شناختی تأثیر بی‌نظمی در سطح خانواده بر خشونت خانگی زنان علیه مردان است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار سنجش آن پرسش­نامه محقق­ ساخته است. جامعه آماری شامل کلیه مردان متأهل شهر بابلس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 25-26

صفحات  132- 169

تاریخ انتشار 2001-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023